Op donderdag 21 juni hield ons nieuwe raadslid Gebke van Gaal haar allereerste speech in de gemeenteraad. Het was een bijzonder moment, want Gebke sprak over haar allereerste voorstel namens GroenLinks: een motie voor het behoud van de vele bomen rondom het nieuwbouwproject aan de Sumatrastraat 195, waar we tachtig duurzame sociale woningen gaan bouwen. Lees hier haar blog over de maidenspeech en motie!
In mijn eerste paar maanden als raadslid kijk ik mijn ogen uit, lees ik me een gat in de dag en bezoek ik samen met mijn collega-raadsleden de ene na de andere inwerksessie ter inspiratie.
Zo kwam ik er tijdens het bekijken van het plan voor het nieuwbouwproject aan de Sumatrastaat 195 en door eigen snuffelwerk achter dat er daar heel veel bomen staan. Het gekke is dat men in Leiden bomen op privégrond die niet op onze mooie Groene Kaart staan gewoon mag kappen. En dat in deze tijd waarin het zó noodzakelijk is dat we onze stad meer gaan vergroenen.
We hebben enorm veel plannen om woningen te bouwen binnen Leiden, zodat iedere Leidenaar zich nog kan veroorloven hier te wonen. Samen met de duurzaamheidsvraagstukken is dit een uitdaging van jewelste. Maar tijdens dat bouwen zijn er in het verleden schrikbarend veel bomen gekapt die nog niet zijn teruggeplaatst, zoals rond de Rijnlandroute. Ik maak mij serieus zorgen over wat het effect daarvan is op lange termijn.
In mijn allereerste speech in de gemeenteraad haalde ik de miljoenenbomenkap aan die begon ten tijde van de Spaanse Armada in de zestiende eeuw. De Spanjaarden zijn die bomen pas kort geleden gaan herplanten: in de afgelopen decennia hebben ze ongeveer honderdduizend bomen herplant. Daarnaast kent Spanje tegenwoordig vergaande wetten als het gaat om bomenkap en snoeivergunningen, ook op privéterrein. Daar kunnen we een voorbeeld aan nemen!
Ik hoop dat de omgevingswet die rond 2021 ingaat ook voor dit probleem een duidelijkere oplossing gaat bieden. Deze omgevingswet ligt nu bij de gemeenteraad. Wij zijn dus nú als raadsleden aan zet om de omgevingsvisie en het omgevingsplan concreet te maken. Totdat deze wet ingaat, zal ik mij volledig inzetten voor ons kostbare groen, onze eerlijke samenleving en de vele andere kansen die er liggen.
Ik kijk terug op een mooie avond (met wat gezonde spanning) en een rijke, nieuwe ervaring als raadslid. De stad is weer een stukje mooier geworden. Dat maakt het raadswerk heel tastbaar. Daarom deel ik hieronder graag mijn maidenspeech met jullie.
“Voorzitter, het is een eer om hier te staan.
Ik sta hier en mag invloed hebben op hoe deze stad Leiden nog groener, eerlijker en innovatiever wordt. In dit geval: de Sumatrastraat 195 en de sociale woningen die Leiden zo hard nodig heeft.
Afgelopen zondag fietste ik met mijn gezin in een bakfiets – uiteraard – langs de Springplank na een eindje varen met oma en opa. Wat ik al op Google Street View had gezien, bleek gelukkig nog steeds het geval: er staan daar veel bomen. Het is letterlijk een wildernis op het terrein waar wij straks tachtig nieuwe sociale woningen gaan realiseren.
Mijn handen jeukten toen ik door het achterste gedeelte van de tuin sloop, want ik denk dat er al jaren geen aandacht is gegeven aan dit groen en alles is lekker gaan groeien. Zelf heb ik aardig wat bomen gesnoeid, met kettingzaag en snoeischaar ging ik de berg op in de jaren dat wij op het platteland van Andalucia, Spanje woonden. Ook bomen hebben lucht nodig, zodat de wind er lekker doorheen kan waaien. Dus ik had behoefte aan een snoeischaar …. De snoeiers onder ons weten hoe heerlijk dat is, om een boom lucht en groeikracht te geven.
Wat mij tijdens het sluipen door die tuin ook duidelijk werd, is dat deze bomen onbeschermd zijn. Bomen op privéterrein die niet op onze Groene Kaart staan, mogen gewoon zonder vergunning gekapt worden. Dat is gek eigenlijk.
In datzelfde Spanje waar ik woonde hebben ze zeer vergaande wetten die alle bomen beschermen. Als je in Madrid een boom op privéterrein kapt zonder vergunning riskeer je een boete van tussen 100 en 500.000 euro. Als ik op het terrein waar ik woonde een van de vele prachtige rotseiken zou kappen, zou de jaarlijks genomen luchtfoto me genadeloos betrappen. Ik heb ze laten staan: ik zou sowieso niet weten wat te doen zonder bomen in de hitte die Zuid-Spanje kent.
In de tijd van de Spaanse Armada, bijvoorbeeld die in 1588, hebben de Spanjaarden bijna meer dan één provincie ontbost om hun enorme vloot (van zo’n 130 oorlogsschepen toen al) te bouwen, omdat wij en Engeland hen wel erg kwaad hadden gemaakt. En Leiden misschien wel in het bijzonder. De mega-investering aan bomen voor de hele Armada laat tot op de dag van vandaag nog steeds zichtbare sporen na. Wat zal de kap van een veelheid aan bomen (ruim negenduizend alleen al voor de Rijnlandroute) voor effect hebben?
Ik zal de komende vier jaar als lid van de commissie duurzame verstedelijking bij elk bouwproject geen blad voor de mond nemen om telkens dit kapprobleem aan te kaarten. En mijn fractiegenoten met mij.
Het aantal schriftelijke vragen bijvoorbeeld laat zien dat ook de Leidenaar geeft om z'n bomen. Iedereen heeft wel herinneringen aan bomen. Als kind om erin te klimmen, bij een trouwfoto als mooi decor, verkoeling voor de zon, schuilen voor de regen, manden vol kersen of walnoten, de hars die zo lekker plakt en ga zo maar door.
Dus: Ja, we moeten verder aan de slag met de Groene Kaart, met ons bomenfonds, met onze bomenverordening.
De kaderbrief zet daar een mooie lijn voor uit, maar hier en nu wil ik het klein houden en zorgen dat álle bomen op de Sumatrastraat 195 voor de buurt behouden blijven. En waar dit echt niet kan, zoals in het raadsvoorstel te lezen is - gecompenseerd worden. En dat compenseren moet dan wat GroenLinks betreft heel concreet:
- Bomen blijven in de wijk;
- binnen een afgesproken tijd herplant;
- en van volwaardige omvang.
Zodat de kinderen in de wijk ook herinneringen aan bomen houden.
Voorzitter,
Toch nog even dit …. (ik maak toch even gebruik van deze maidenspeech) Ik zit dus in de commissie SO om de stad mooi en leefbaar te houden. En dan sta ik hier in de raadszaal en zie die foeilelijke beeldbepalende schermen: Daar moeten we toch iets anders op kunnen verzinnen? Het is doodzonde voor de uitstraling van deze prachtige plek, dus ik hoop dat iemand hier nog een keer naar wil kijken.
Voorzitter, Dank u wel. Het was best prettig om even ongestoord mijn verhaal te kunnen doen.”