Tijdens de discussieavond van GroenLinks Leiden over de vluchtelingenproblematiek geen geschreeuw, gedrang of woedende spreekkoren. Wel pittige meningen, vooral van hoogleraar Leo Lucassen. Hij heeft geen goed woord over voor de in zijn ogen laffe politiek.

Lucassen is een man van de cijfers. Hij tovert staafdiagrammen en grafieken tevoorschijn waaruit maar één ding blijkt: we hebben het allemaal al eens eerder meegemaakt. En erger ook.  Lucassen wijst op de 300.000 repatrianten uit Indië in de jaren ’50; op de instroom van Tamils in de jaren ’80. Op de vluchtende Joegoslaven in de jaren ’90. Allemaal zonder noemenswaardige problemen geïntegreerd in de Nederlandse maatschappij. Een relativerend historicus is hij ook: de immigratiegolven in de 17e eeuw zijn de oorzaak geweest van de welvaart in die tijd, zegt hij bijvoorbeeld. En: rond 1600 was meer dan de helft van de Leidenaren in het buitenland geboren.

Hysterische discussie
Het gesprek komt daarna al snel op de verhitte toon van de vluchtelingendiscussie. Lucassen is van mening dat het debat in Nederland volledig ontspoord is. ‘De ene groep beweert dat vluchtelingen weerloze zeehondjes zijn. De andere groep ziet ze als wolven. Geen van beide heeft gelijk. We zijn overgeleverd aan hysterie. Laten we alsjeblieft naar de cijfers kijken en dáár onze mening op baseren.’

Angst
De zaal lijkt zich niet volledig door zijn betoog te laten overtuigen. Er wordt voorzichtig gerept van ‘andere normen en waarden’ die de vluchtelingen meenemen. Ook is er begrip voor de angst die onder veel Nederlanders heerst voor verdringing op de arbeidsmarkt en belasting van de toch al krappe huizenvoorraad. Lucassen pleit ervoor die angst te bestrijden met cijfers. Anderen zijn van mening dat dergelijke emoties zich niet met feiten laten bestrijden, maar dat je ze zeker serieus moet nemen.

Leiden verwelkomt
Jessie Post, initiatiefnemer van Leiden Verwelkomt vluchtelingen, laat zien dat de welwillende en genuanceerde Nederlanders misschien overstemd wordt door tegenstanders van vluchtelingenopvang. Zij zette in één week, en zonder budget, een campagne op touw om welkomstpakketten in te zamelen voor vluchtelingen. Haar actie leverde in Leiden 1500 cadeaudozen en 3500 kilo kleding op. Dat was zo veel, dat de pakketten vooralsnog opgeslagen staan totdat het COA ze kan uitdelen.

Den Haag faalt
De aanwezigen lijken het er wel over eens te zijn dat de politiek flinke steken laat vallen. Den Haag krijgt een veeg uit de pan van Lucassen: geen van de politieke partijen neemt de moeite op een objectieve manier uit te leggen wat er aan de hand is en welke oplossingen er mogelijk zijn.  Ook hebben politici veel te lang gewacht met het nemen van maatregelen en de onderhandelingen met gemeenten. De UNHCR heeft, aldus Lucassen, de komst van de vluchtelingen al jaren voorzien. Kant en klare oplossingen voor de vluchtelingencrisis komen er deze avond niet, maar een snelle integratie via opleiding en werk lijkt in elk geval een breed gedragen optie te zijn.