Verandering begint hier. Onder dat motto nam GroenLinks vorig jaar deel aan de gemeenteraadverkiezingen. IJverend voor een groener, duurzamer en socialer Leiden. We wilden in onze mooie stad grote veranderingen in gang zetten en tastbare verbeteringen aanbrengen. Dankzij het grote vertrouwen dat Leiden in ons uitsprak, kregen wij de kans om onze ambities ook daadwerkelijk te realiseren. En nu, een jaar onderweg, begint dat zijn vruchten af te werpen. In de nieuwe Kaderbrief wordt namelijk mooi zichtbaar hoe Leiden toewerkt naar een gezonde toekomst: een groene en duurzame stad waar iedereen zich thuis kan voelen en mee kan doen.

De Kaderbrief is de jaarlijkse afsluiting van het politieke voorjaar. Voordat de zomer écht kan beginnen, komen het college en de raad tot een aantal beleidsafspraken. Zo geven we alvast richting aan de begroting. Die staat dan weer altijd in het najaar gepland. Dit jaar is dat allemaal niet anders.

De groene en duurzame stad
Wat tot groot genoegen van GroenLinks daarentegen wél anders is, is de inhoud van de Kaderbrief. Die is namelijk groener en duurzamer dan ooit. Zo gaat de gemeente volop aan de slag met de grote vergroeningsafspraken die we hebben gemaakt in het coalitieakkoord, komt er extra geld voor groenbeheer en krijgen de dierenambulance en het vogelasiel vanaf komend jaar structurele subsidie. Stuk voor stuk zaken die groene harten al sneller zullen doen kloppen.

Dan moet het hoogtepunt echter nog komen: het fonds voor de duurzame verstedelijking van Leiden, officieel het “Financieel Perspectief Duurzame Stad” (FPDS). Een fantastische en baanbrekende nieuwe benadering. Hiermee durft Leiden op het gebied van duurzaamheid namelijk als één van de eerste steden verder te kijken dan alleen de korte termijn en gaan we juist voor een langere periode plannen en begroten. Dat is broodnodig als je serieus werk wil maken van bijvoorbeeld de energietransitie, klimaatadaptatie en de circulaire economie. In tegenstelling tot gemeentebegrotingen beperkt de duurzaamheidsopgave zich namelijk niet tot de eerstvolgende vier jaar. Die opdracht is veel groter en vooral ook veel langduriger. Dat het college met het FPDS heeft besloten om de verduurzaming van onze stad al voor minstens 10 jaar te plannen, verdient dan ook een groot compliment. Zo kan Leiden daadwerkelijk haar duurzaamheidsdoelen behalen.

Extra goed nieuws is dat het stadsbestuur hier ook de benodigde budgetten voor uit durft te trekken. Zoals de tabel onderaan dit artikel laat zien, investeert Leiden de komende jaren tientallen miljoenen in verduurzaming. Op die manier maken we concreet werk van onder meer de volgende zaken:

  • Energietransitie: de overgang naar een CO²-neutrale stad en steeds meer los van het aardgas.
  • Duurzame mobiliteit, zoals betere fietsroutes, meer fietsparkeerplekken en een autoluwe binnenstad.
  • Klimaatadaptatie: de openbare ruimte zó inrichten, dat de klappen van klimaatverandering zo goed mogelijk worden opgevangen.
  • Biodiverse vergroening: ruimte en bescherming bieden aan natuurlijke diversiteit, zodat de Leidse stadsnatuur zich zo goed mogelijk kan ontwikkelen.
  • Circulaire economie: afval niet langer als afval maar als grondstof zien, om er zo op duurzame wijze producten mee te maken.

De sociale stad
Naast een groene en duurzame stad, werkt GroenLinks ook dagelijks aan een sociale stad. Een stad met gelijke kansen voor iedereen, ook als je zorgbehoevend bent, een klein inkomen hebt of nieuw bent in Leiden of Nederland. Een stad met goed onderwijs, vitale sportverenigingen, moderne jeugdfaciliteiten en volop ruimte voor kunst, cultuur en ondernemerschap.

De Kaderbrief laat zien dat het ook op sociaal vlak in veel opzichten goed gaat met Leiden. Zo worden er meer mensen vanuit de bijstand naar werk geholpen, neemt het aantal banen toe en is er flink geïnvesteerd in cultuur en onderwijs. Ook zien we dat steeds meer Leidenaars hun weg weten te vinden naar jeugdhulp, Wmo en zorg in de wijk.

Tegelijkertijd staat Leiden in het sociaal domein voor dezelfde uitdagingen als veel andere gemeenten: terwijl steeds meer inwoners een beroep doen op de lokale zorg- en welzijnsinstellingen, krijgt de stad vanuit de Rijksoverheid veel te weinig budget om iedereen te helpen. Om te voorkomen dat mensen buiten de boot vallen, legt de gemeente daarom zelf veel extra geld bij. Dat doen we vanuit de nieuwe spaarpot die onze coalitie hiervoor aan het begin van deze periode vulde met €15 miljoen. Zo krijgt toch elke Leidenaar de hulp die hij of zij nodig heeft. Daarmee doet onze stad het dit jaar in feite nog beter dan veel andere gemeenten, die vaak nu al tegen enorme tekorten aanlopen.

Als er vanuit Den Haag echter geen extra geld komt, zal onze speciale spaarpot helaas snel leeglopen en wacht Leiden eenzelfde lot als andere gemeenten. Het is daarom ook goed dat het college continu druk uitoefent op het kabinet om meer geld over te maken voor de zorg en tegelijkertijd met de raad in gesprek wil over de uitdagingen in het sociaal domein. Bovendien zet het college zorg zo vroeg mogelijk in, zoals jeugdhulp op basisscholen en hulp aan huis. Op die manier voorkomen we niet alleen veel leed, maar hoeven mensen ook minder een beroep te doen op dure, intensieve zorg.

Verandering begint hier
Een jaar na de gemeenteraadsverkiezingen zien we Leiden inderdaad veranderen. We zien de stad op allerlei plekken vergroenen en de rode loper uitleggen voor de fiets. We zien dat thema’s als biodiversiteit, klimaatadaptatie en circulaire economie, tot voor kort nog veelal onbekend, nu definitief op de Leidse kaart staan. We zien kunstenaars de stad als podium gebruiken, jongeren die experimenteren met culturele initiatieven en ondernemers die dag in, dag uit de lokale economie draaiende houden. En we zien dat de kansen in Leiden weer eerlijker worden verdeeld, meer mensen een baan vinden en stadsgenoten de zorg krijgen die ze nodig hebben.

Het gaat dus goed met onze stad. Leiden wordt inderdaad groener, duurzamer en socialer. Maar vooruitgang komt niet vanzelf en bij het realiseren van onze ambities wachten ons grote uitdagingen. Daarom blijft GroenLinks zich vol bezieling inspannen voor een groene, gezonde en gelukkige toekomst van Leiden. Niet alleen, maar samen met alle welwillende Leidenaars. Samen maken we de stad.

De komende weken vergadert de gemeenteraad over de Kaderbrief in de verschillende commissies. De definitieve behandeling vindt plaats tijdens de raadsvergaderingen van 11 en zo nodig 18 juli.