“Uitkeringsgerechtigden willen niet behandeld worden als fraudeurs”, zo kopte de NOS vorige week donderdag. Wie wel? Mensen met een uitkering worden echter al jaren als fraudeurs benaderd. Wij verzetten ons hiertegen. Daarom heeft GroenLinks-raadslid Ashley North de gemeente vorige week verzocht om onderzoek te doen naar een stimulerend uitkeringenbeleid gebaseerd op vertrouwen.
Het uitkeringenbeleid is over de jaren, zeker sinds de kabinetten-Rutte, steeds strenger en repressiever geworden. Boetes, tegenprestaties, huisbezoeken en verboden: mensen met een uitkering worden met wantrouwen behandeld. GroenLinks verzet zich tegen het strenge, repressieve uitkeringenbeleid. Wij geven liever mensen het vertrouwen en de kansen om vanuit een uitkering weer zoveel mogelijk zelfredzaam te worden.
Uit uitgebreid onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen blijkt namelijk dat juist díe aanpak, stimulerend en vanuit vertrouwen, werkt. Met het huidige rigide beleid maken de onderzoekers korte metten: “Een harde aanpak van uitkeringsfraude werkt fraude juist in de hand”, zo stelden zij vorige week in de Volkskrant. In plaats van strikte, bureaucratische regels zou de menselijke maat moeten regeren.
Nu na langdurig onderzoek definitief is aangetoond dat het strenge, repressieve uitkeringenbeleid faalt, is het volgens GroenLinks-raadslid Ashley North de hoogste tijd voor een nieuwe koers. Hij wil gaan van negativisme naar optimisme. Van wantrouwen naar vertrouwen. Van stigma’s naar effectiviteit. Daarom heeft hij de gemeente verzocht om volgende vragen te beantwoorden:
- Hoe beoordeelt het college de conclusies van het onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen?
- Een belangrijke conclusie uit het onderzoek is dat mensen met een uitkering meer geholpen zijn door een ‘begeleider die ondersteuning biedt’ dan door een ‘politieagent die streng straft’. Welke kansen ziet het college in Leiden om een effectiever uitkeringenbeleid te voeren en dus ‘de politieagent’ te vervangen door ‘de begeleider’?
- Met name het opsporen van uitkeringsfraude is de afgelopen jaren een stuk repressiever geworden in Leiden. Welke resultaten heeft dat opgeleverd? Heiligt het doel de middelen of zijn er volgens het college effectievere methoden denkbaar om te voorkomen dat mensen uitkeringsfraude plegen?
- Is het college, gezien de beleidsvrijheid die gemeenten hierin hebben, bereid te experimenteren met een meer stimulerend uitkeringenbeleid vanuit vertrouwen, in plaats van de verharde aanpak van de afgelopen jaren? Zo ja, welke concrete veranderingen is het college dan bereid door te voeren?
- Een rigide uitkeringenbeleid is niet alleen ineffectief, zoals de Rijksuniversiteit Groningen heeft aangetoond, maar ook heel duur. Kan het college een inschatting maken van de jaarlijkse kosten van de repressieve handhaving en van de mogelijke besparingen die een meer stimulerend beleid met zich meebrengt?
Het stadsbestuur zal deze vragen binnen enkele weken beantwoorden. Wordt vervolgd!