In aanloop naar de Europese Verkiezingen op 23 mei gaan we in gesprek met kandidaten die op de lijst staan. We spraken Dirk-Jan Koch, nummer vier op de lijst.

Zou je jezelf kort kunnen voorstellen? 

Ik ben drie dingen, namelijk diplomaat, bijzonder hoogleraar Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en schrijver.

Ik heb voor het ministerie van Buitenlandse Zaken gewerkt, onder andere in Congo en in Brussel en recent in Den Haag als grondstoffengezant. In deze functie heb ik me ingezet voor het meer verantwoordelijk maken van de goudsector in Nederland. Dit is gelukt door de ondertekening van het ‘goudconvenant‘ waardoor meer dan duizend goudsmeden en juweliers in Nederland geen fout goud meer zullen importeren. Hiernaast geef ik les aan de Radboud Universiteit Nijmegen, heb ik het boek ‘De Congo Codes’ geschreven over mijn ervaringen als diplomaat in Congo en schrijf ik opiniestukken.

Daar wil ik nu een vierde functie aan toevoegen: politicus. Ik ben op zoek naar impact. Ik wil iets toevoegen, veranderen. Dat kan beter middels de politiek dan via de andere drie dingen die ik ben. Het is voor mij nu het moment om dat te gaan doen.

Waarom GroenLinks?

Ik voel me heel nauw verbonden met GroenLinks en niet alleen omdat mijn ouders me als kind meenamen naar het oprichtingscongres van GroenLinks. Ik maak me zorgen over de kloof tussen hoger opgeleiden en lager opgeleiden en over de kloof tussen rijk en arm. Beide zijn groter aan het worden. Daar moeten we wat aan doen. GroenLinks heeft een verhaal, een oplossing om deze scheiding aan te pakken en te dichten.

Waarom heb jij je kandidaat gesteld voor de Europese verkiezingen?

Het werk dat je doet in het Europees Parlement gaat meer over de lange termijn en de inhoud dan het werk in de Tweede Kamer. Je moet doorzettingsvermogen hebben om iets voor elkaar te krijgen. Dat past beter bij mij dan de snelle slagen die je moet maken in de Tweede Kamer.

Waar wil je je sterk voor maken in Brussel voor Europeanen?

Voor alle idealen van GroenLinks. Mijn motto is schoon en sociaal. Daarmee ben ik heel breed inzetbaar. Voor mij is het belangrijk dat ik meerwaarde heb, dus ik wil me inzetten daar waar ik iets kan toevoegen. Wat dat precies zal zijn is afhankelijk van de samenstelling van onze fractie, De Groenen, en van de andere Nederlanders in het Europees Parlement. Als ik mag kiezen, dan wil ik me inzetten om iets te doen aan die kloof tussen arm en rijk waar ik het eerder over had. Bijvoorbeeld om de winstbelasting van bedrijven te harmoniseren. Dertig jaar geleden was de winstbelasting in Europese landen 30% á 35%. Dat is sindsdien in veel landen een stuk lager geworden; rond de 20%. Met als gevolg dat landen minder geld hebben om sociale voorzieningen te betalen. We hebben nu te weinig docenten voor de klas en de psychische jeugdzorg staat onder druk. Dat kunnen we oplossen als bedrijven hun fairshare betalen. Ik wil me dus inzetten voor een eerlijke bijdrage van bedrijven aan onderwijs en zorg in de landen waar zij winst maken.

Je geeft aan dat je je wilt inzetten voor sociaal en schoon. Kan je een voorbeeld geven van een succes van de Groenen in het Europees Parlement in de afgelopen periode op het gebied van sociaal of schoon?

Jazeker. Bas Eickhout heeft schoon op de kaart gezet met zijn inzet tegen de sjoemelsoftware van dieselgate en de uitstootnormen voor trucks. Zonder Bas was dit niet gelukt.

Judith Sargentini heeft zich ingezet voor sociaal met haar strijd tegen conflictmineralen. Zij heeft er voor gezorgd dat bedrijven nu moeten aantonen dat de grondstoffen die zij importeren niet hebben bijgedragen aan een conflict. Als grondstoffengezant moest ik een keer met haar in debat en zij had zulke goede argumenten en haar verhaal was zo inspirerend en overtuigend. Toen wist ik dat ik bij GroenLinks verder wilde.

Je hebt ervaring met buitenlands beleid. Zo werkte je voor het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken in Congo. Wat zou je als lid van het Europees Parlement op de agenda willen plaatsen als het gaat om de relatie tussen Europa en Afrika?

We moeten naar een meer gelijkwaardige relatie tussen Europa en Afrika. Wij hebben Afrika nodig voor grondstoffen en stabiliteit. Hier kunnen we handelsverdragen voor inzetten. Enerzijds kunnen we daarin het belang van mensenrechten en eerlijke handel benadrukken. Anderzijds kunnen we het makkelijker maken voor Afrikaanse landen om naar de EU te exporteren.

Daarnaast moeten we werken aan coherent beleid. Nu geven we aan de ene kant hulp aan Zambia en Gambia, maar aan de andere kant helpt Nederland mijnbouwbedrijven uit deze landen belasting te ontwijken. Deze bedrijven moeten belasting betalen in het land waar ze winst maken.

Er zijn mensen die het nut van stemmen bij de Europese verkiezingen niet inzien. Wat zou je tegen die mensen willen zeggen die aan het twijfelen zijn of ze überhaupt naar de stembus moeten op 23 mei?

Als GroenLinkser wil ik twee dingen meegeven aan andere GroenLinksers en sympathisanten:

Luisteren naar mensen zoals we doen met de huis-aan-huis-acties is echt belangrijk. We moeten mensen vragen naar hun zorgen als het gaat over Europa. Waar zitten ze mee? Met alle informatie die alle vrijwilligers ophalen wordt echt wat gedaan.

Als ik iemand moet overtuigen om te stemmen, gebruik ik een combinatie van een positief en een negatief argument waarmee ik vooral jongeren wil aansporen om te gaan stemmen.

Het negatieve argument is vooral gericht om jongeren te overtuigen dat hun stem er echt toedoet. Want kijk wat er in Engeland is gebeurd. Jongeren waren tegen de Brexit, maar gingen niet stemmen in het referendum en zitten nu met een uitslag waar ze het niet mee eens zijn. Dus ga stemmen! Het gaat echt ergens over. Als je niet stemt, kunnen er beslissingen genomen worden waar je het niet mee eens bent.

Het positieve argument, wat meer in lijn licht met de positieve GroenLinks boodschap, is dat we echt dingen voor elkaar kunnen krijgen de komende jaren. We kunnen internationaal treinverkeer goedkoper maken en we kunnen Erasmus uitwisselingen vergemakkelijken, ook voor MBO-studenten. En juist daarom moet je gaan stemmen!

Wil je verder nog iets kwijt?

Dat ik me wil inzetten voor schoon, betekent voor mij ook een schone politiek. Ik wil werken aan de integriteit van het Europees Parlement. We moeten af van het imago van zakkenvullers. Ik wil me dan ook inzetten voor een lobbyregister en het registreren van bijbanen en bijbaantjes van Europarlementariërs.

Door: Annemarie van Elfrinkhof