De voorbije week boog de Leidse raad zijn hoofd over de invoering van de Wet Taaleis. Vanaf dit jaar zijn mensen met een uitkering hierdoor verplicht de Nederlandse taal op een bepaald minimumniveau (1F) te beheersen. Een prima streven, maar is dat het ook nog als mensen beboet worden op hun uitkering als ze dat niveau niet bereiken? GroenLinks stelde kritische vragen en kreeg een aantal toezeggingen die mensen beschermen tegen deze oneerlijke boetes.
Raadslid Ashley North begon zijn toespraak met de opmerking dat er weinig zo belangrijk is voor gelukkige deelname aan de samenleving, als kennis en beheersing van de taal. Volgens GroenLinks is het dan ook erg belangrijk dat iedere Leidenaar geholpen wordt het Nederlands voldoende te spreken en te schrijven. Wat dat betreft is de Wet Taaleis zo'n gek idee dus nog niet. In positieve zin emancipeert het Leidenaars die door taalachterstanden een marginale positie in de samenleving hebben.
Er zit echter ook een keerzijde aan de Taaleis: mensen worden gekort op hun uitkering op het moment dat zij de taal te lang niet goed spreken. Als deze mensen niet opkomen dagen voor hun taalcursus, is dat misschien nog wel niet zo onterecht. Daarom zijn er ook inspanningsverplichtingen opgenomen in de wet. Maar het wordt ronduit oneerlijk wanneer mensen een boete moeten betalen, omdat zij niet snel genoeg de taal leren, ondanks dat zij hun uiterste best doen en voldoen aan alle inspanningsverplichtingen.
Als je het vergelijkt met het onderwijs, zou iedereen moord en brand schreeuwen als leerlingen gestraft worden op het moment dat zij tegenvallende resultaten halen. Ver terug in de vorige eeuw werd het misschien nog geaccepteerd dat leerlingen dan een tik met de duimstok of een pak rammel kregen, nu vinden we dat pedagogisch onverantwoord en bovendien een zeer ineffectieve methode.
Waarom deze methode dan wel gebruiken bij mensen met een uitkering die ondanks al hun inzet de taal niet 1-2-3 leren? GroenLinks ziet hier niks in en daarom dienden wij samen met de SP de motie “Meer dan je uiterste best kun je niet doen” in. Hierin riepen wij op mensen niet te korten op hun uitkering als uit gesprekken met docenten blijkt dat zij hun uiterste best doen om de taal te leren en vorderingen maken die misschien niet op de taaltoets zijn te meten, maar wel van wezenlijke waarde zijn.
Gelukkig zegde wethouder Damen onze verzoeken toe. Daardoor is het GroenLinks en SP gelukt mensen te beschermen tegen oneerlijke en ineffectieve boetes, terwijl Leiden wel nog meer zijn best gaat doen mensen met taalachterstanden te helpen het Nederlands beter te beheersen.