Roomburgerpark

Het laatste nieuws over het Roomburgerpark lees je onder de paarse knop:

Inleiding

Het Roomburgerpark in de Professorenwijk: het is een veelbewogen dossier. Voor ons is het een zoektocht naar het combineren van bewegen, spelen, sport, ontspanning en ontmoeting, middenin de bloeiende stadsnatuur. Daarom vind ik het als woordvoerder belangrijk dat GroenLinks haar overwegingen en voorwaarden toelicht.

Samenvatting van onze visie

De fractie van GroenLinks kijkt positief kritisch naar het meest recente inrichtingsplan voor het Roomburgerpark. Wij zijn blij met een groot aantal mooie voorstellen die dit plan laat zien, zoals de klimaatadaptatie, de extra ruimte voor ongebonden sport, de vergroening van de straten rondom het park en het schoolplein van de Lorentzschool, de vergroening van de naastgelegen bouwkavel aan de Van Vollenhovenkade en de maatschappelijke rol die de sportclubs nog meer gaan oppakken. 

Een aantal punten zijn voor ons zo belangrijk dat wij daar extra kritisch op blijven toetsen. Eén van de punten betreft de biodiversiteit: voor ons prioriteit nummer 1. Verderop in dit stuk gaan we daar uitgebreid op in, met name dat wij een ruimere 0-meting als eis hebben geformuleerd. Dat wil zeggen dat we voor het hele park willen zien wat de huidige ecologische waarde ervan is. Ook willen wij bij de uitvoering van het plan dat de ecologische waarde (afname en toename) actief gemonitord wordt. Zowel de 0-meting als monitoring zijn toegezegd door het college en zal bij de latere besluitvorming verder aan de orde komen. 

Verder is voor ons het open het karakter van het geplande 4e veld een voorwaarde: wij willen dat dit echt een plek voor de buurt wordt om te bewegen, sporten en spelen, waarbij het effect van licht en geluid goed moet worden onderzocht. Daarnaast vinden wij de kosten voor het geplande nieuwe theehuis/huis van de buurt zeer hoog.

Recente geschiedenis Roomburgerpark

Het dossier Roomburgerpark speelt al jaren. In de vorige raadsperiode, in 2015, werd een locatieonderzoek gepubliceerd waarin twee extra hockeyvelden gepland werden. Verscheidene locaties zijn daarin de revue gepasseerd, maar zijn uiteindelijk afgevallen. In 2017 werd een motie aangenomen om tot een nieuwe inrichting te komen van het Roomburgerpark en de wijk daaromheen, waarin de functies wonen, sporten, groen en maatschappelijke functies met elkaar gemengd worden. Deze motie werd mede ingediend door GroenLinks.

In juni 2019 werd het resultaat van deze motie besproken in de gemeenteraad. Daarbij werd nog altijd uitgegaan van uitbreiding van de hockeyclub met twee velden. GroenLinks ging hier niet mee akkoord en nam het initiatief tot een amendement, waarin stadstuin het Zoete Land gespaard bleef en één van de twee nieuwe velden geschrapt werd. Ook werden in het amendement uitvoerige kaders geformuleerd, als voorwaarden om in te kunnen stemmen met de aanleg van een extra veld in het Roomburgerpark. Het amendement (wijzigingsvoorstel) werd medeondertekend door D66, het CDA en PS en ondersteund door een brede raadsmeerderheid. 

De kaders die GroenLinks in het amendement heeft gesteld betreffen onder andere, met de inzet van een participatietraject; aantoonbare verbetering van de biodiversiteit en klimaatadaptatie; vergrote mogelijkheden voor ongebonden sport; garantie van een rustige en ongestoorde parkbeleving; het gelijk blijven qua omvang en kwaliteit van de speeltuin en vergroting van de maatschappelijke rol van de sportclubs. Kortom: wij maakten het plan met dit amendement zowel Groen als Links.

Binnenkort, op 10 november 2020, wordt een nieuw inrichtingsplan in de raad besproken. Daarin heeft het college de contouren geschetst van hoe zij uitvoering wil gaan geven aan het amendement van GroenLinks.

Aan alle eisen voldaan van het amendement? 

Nog niet! Op 10 november wordt in de raad gesproken over het inrichtingsvoorstel. Met een daaropvolgend Kaderbesluit, dat waarschijnlijk in de zomer van 2021 volgt, kunnen we zien of ook daadwerkelijk aan alle eisen van ons amendement wordt voldaan. Vervolgens volgt er nog een Uitvoeringsbesluit, waarin deze eisen nog gedetailleerder moeten zijn uitgewerkt. Pas als dit alles in orde is, kunnen de plannen tot uitvoering worden gebracht. Het college spreekt met dit inrichtingsvoorstel uit dat ze op basis van haar eerste inventarisaties de potentie ziet om aan de eisen uit ons amendement te kunnen gaan voldoen. 

Laten we de punten uit het amendement langslopen die voor GroenLinks van essentieel belang zijn:

Wat vindt GroenLinks van de verbetering van de biodiversiteit?

Biodiversiteit is voor GroenLinks een zeer belangrijk thema. Wij zetten ons in voor de verbetering van de biodiversiteit in heel Leiden. Daarom kijken wij hier het meest kritisch naar. Wij hebben er echter het volste vertrouwen in dat dit goed uitgevoerd wordt.

Het college heeft advies ingewonnen bij de stadsecoloog en externe partners. Op basis daarvan wordt gesteld dat voldaan kan gaan worden aan de eis van verbetering van de biodiversiteit. Het is een goede zaak dat bij dit plan nu ook onze GroenLinks wethouder Ashley North is betrokken, die onder meer biodiversiteit en klimaat in zijn portefeuille heeft. 

Er is een groot aantal inventarisaties gedaan van soorten planten en dieren, inclusief beschermde soorten. Ook is geïnventariseerd waar de grootste ecologische waarde in het gebied zich bevindt en hoe die verder versterkt kan worden. 

Het grasveld (inclusief trapveldje) in het park zal verloren gaan in het huidige plan, omdat hier het multifunctionele 4de veld gepland wordt. De ecologisch meest waardevolle plekken in het park – zoals de vijver en de bomenrijen aan de Van Vollenhovenkade – worden versterkt omdat ze met elkaar verbonden worden en verrijkt worden met beplanting (o.a. heesters), verschillende soorten kruiden en de aanplant van extra bomen: 90 bomen extra aangeplant ten opzichte van de 67 die verloren gaan. 

De Van Vollenhovenkade wordt autoluw gemaakt, ingezaaid met verschillende kruiden en in verbinding gebracht met de groenstructuur van het park. Deze gehele groenstructuur wordt verder doorgetrokken naar het schoolplein van de Lorentzschool, waar bovendien een Tiny Forest op komt. Aan de oostkant van het park wordt deze groenstructuur verbonden met de Meijerskade.

Klik hier voor een kaartje waarop de verbeteringen van de biodiversiteit ingetekend zijn. De verbindingen tussen groene gebieden zijn belangrijk omdat soorten zich daardoor beter kunnen voortplanten, wat de biodiversiteit ten goede komt. De nieuwe bomen, planten en kruiden zorgen daarnaast voor schuilplaatsen en nieuwe leefgebieden voor insecten en kleine zoogdieren.

GroenLinks blijft er onverminderd op toetsen dat al deze ingrepen leiden tot een vergroting van de biodiversiteit. Daarbij hebben we ons kritisch uitgelaten over het feit dat de informatie hierover fragmentarisch is aangeleverd door het college, in verschillende rapportages waarbij nog niet elke plek in het park volledig is geïnventariseerd. Wat nog mist is bijvoorbeeld de kwaliteit van de houtwal tussen de tennisvelden en het grasveld.

Daarom vroegen wij in het debat in de commissievergadering een toezegging van het college dat de nulmeting uitgebreid wordt met de nog ontbrekende onderdelen van het park. Ook is het onze bedoeling de Universiteit Leiden en Naturalis de gemeente gaan assisteren in het stimuleren en realiseren van de vergroening en dit ook actief gaan monitoren. Beide wensen zegde het college toe en daar zijn wij blij mee. 

Hoe zit het met de klimaatadaptatie?

In alles wat we ontwikkelen in Leiden hebben de huidige en toekomstige klimaatuitdagingen de hoogste prioriteit. Het gebied wordt klimaatadaptief gemaakt bij de vervanging van de riolen in de Professorenwijk-Oost. Er wordt daarnaast ‘infiltratieverharding’ aangelegd op het schoolplein, waar de fiets-parkeerplekken komen en bij de ingang van het clubhuis.

Infiltratieverharding is een stenen verharding met gras ertussen, waardoor het water opgenomen wordt in de grond. Verder worden gericht bomen aangeplant die zowel de hittestress bestrijden, als de biodiversiteit vergroten. Een belangrijke slag in de klimaatadaptatie is al geslagen: twee van de drie huidige velden zijn watervelden die regenwater opvangen en opslaan in een groot bassin onder de velden. Daarmee worden alle velden straks besproeid, inclusief de naastgelegen tennisvelden..

Daarnaast zorgt de extra m2 vergroening die aangelegd gaat worden, zowel door de maatregelen uit dit plan, als die uit het eerdere plan voor klimaatadaptatie in de Professorenwijk-Oost, voor de nodige verkoeling en afvloeiing van extreme buien als de klimaatverandering doorzet. Ook op die manier wordt dit gebied klimaatadaptief gemaakt.

Bekijk hier de kaart met de plannen om de klimaatadaptatie te verbeteren. 

En de ongebonden sport? Wordt de mogelijkheid daartoe ook uitgebreid?

De ruimte voor ongebonden sport wordt vergroot. Veel Leidenaren hebben behoefte aan ruimte en faciliteiten hiervoor. Het stimuleren van een gezonde levensstijl is belangrijk voor GroenLinks. Op de Van Vollenhovenkade komt meer ruimte dan nu al is, voor hardlopers en fietsers. Er komt een Athletic Multicourt, waarop ruimte is voor allerhande sport en spel, bijvoorbeeld ook voor kinderen om ’s avonds nog een balletje te trappen. Het multifunctionele veld kan door iedereen gereserveerd worden voor bepaalde tijdstippen en ook ongebonden sporters kunnen daar dus gebruik van gaan maken, als het aan ons ligt. 

De speeltuin blijft qua oppervlakte en kwaliteit gelijk

In het huidige plan wordt de speeltuin verplaatst naar het oostelijk deel van het huidige grasveld/trapveldje. In de plannen wordt de speeltuin iets groter dan hij nu is. Bij aanvang waren wij kritisch over deze verplaatsing: er moeten immers bomen voor wijken en een verplaatsing is duur. In het debat in de Commissie Onderwijs en Samenleving zijn wij er echter van overtuigt dat verplaatsing de betere optie is. Het licht en geluid van het multifunctionele veld kunnen minder kwaad als het veld op de plek komt van de huidige speeltuin. 

De ongestoordheid en prettige parkbeleving was ook onderdeel van het amendement. Is dat wel geborgd met zo’n 4e veld? 

Met de herinrichting van het huidige grasveld (trapveldje) verdwijnt een deel van het park. Dat is een keuze die wij maken als aan alle voorwaarden voldaan kan worden. Wij begrijpen heel goed dat ook het huidige grasveld voor veel wijkbewoners en bezoekers van grote waarde is. Mensen zijn vertrouwd met het park, komen vaak in het park om bijvoorbeeld de hond uit te laten, of een rondje te lopen wij Leidenaren en hebben mooie herinneringen aan de activiteiten in het gebied, zoals sponsorlopen. 

Terwijl er groen verdwijnt met het huidige grasveld, komt er op de ecologisch meest sterke gebieden beplanting en vergroening bij. Zo wordt het oostelijke gebied aan de flat-kant verder vergroend met beplanting, verschillende soorten kruiden en bomen. Daarmee wordt het een stuk mooier om in te recreëren voor de mens, en een stuk leefbaarder en rijker voor flora en fauna. 

Het Van Vollenhovenplein, de Meijerskade en Van Vollenhovenkade worden ook een stuk rustiger en aanzienlijk groener, wat maakt dat het hele gebied rondom het park een prettige, natuurlijke omgeving wordt om in te wandelen. ‘Het park wordt de wijk ingetrokken.’ 

Het multifunctionele 4de veld zal extra licht en geluid voort gaan brengen. Wij vragen het college om de effecten hiervan zoveel als mogelijk te beperken, door de LED verlichting zo efficiënt als mogelijk in te richten en geluidsdempers in de goals en aan de hekken aan te brengen. In een licht- en geluidplan wordt dit uitgewerkt richting het later vast te stellen Kaderbesluit. 

Welke maatschappelijke rol pakken de sportclubs op?

De hockeyclub biedt ruimte aan een buitenschoolse opvang (BSO) in haar pand en werkt samen met DZB, waarin re-integratieplekken worden geboden aan mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Daarnaast krijgt ouderengym meer ruimte.

Als het multifunctionele veld komt, wordt ook gestart met gehandicapten-hockey en hockey voor ouderen. Ook maken de omliggende scholen veel gebruik van de hockeyvelden voor gymlessen. De verwachting is dat nog meer dan nu al het geval is, de velden ingezet zullen worden om mooie sociaal-maatschappelijke activiteiten te faciliteren gedurende de dag. 

Waarover is GroenLinks nog kritisch?

Al met al vertrouwt GroenLinks erop dat aan alle punten aan het amendement voldaan gaat worden richting het kaderbesluit, en zien wij erop toe dat vervolgbesluiten goed uitgewerkt worden. Daarbij is het punt van de biodiversiteit voor ons de grootste prioriteit: wij zullen dit kritisch blijven volgen, aan de hand van de toegezegde uitbreiding van de nulmeting en de monitoring.

Daarnaast is GroenLinks kritisch op het open karakter van het geplande 4e veld: hoe open wordt dit daadwerkelijk? In aanloop naar de raadsvergadering beraadt de fractie zich op een aanvullend voorstel om de openheid van het veld te garanderen, opdat wij een echt open wijksportpark in Leiden gaan realiseren, waar iedereen welkom is en mee kan doen en waar bewegen, sport en spel samenkomen in een groengebied. Daarbij kijken wij goed naar het licht- en geluidplan, dat wij zullen toetsen op haar impact op omwonenden en natuur. 

Tenslotte: wij vinden dit wel een duur plan. Vooral de 2 miljoen euro die gepland staat voor het theehuis en de entree naar de hockeyclub is fors. Veel partijen hebben zich kritisch uitgesproken over deze kosten en het college heeft toegezegd om te onderzoeken hoe dit verminderd kan worden. 

Een groene, toegankelijke fysieke leefomgeving in een stad als Leiden is van het grootste belang, zeker ten tijde van Corona, maar ook daarna. Openbare plekken waar bewegen, spelen en ontspanning samenkomen in de bloeiende stadsnatuur zijn cruciaal voor ons.

Deze waarden zien wij graag hun vorm krijgen in dit plan, met alle voorwaardes die wij als GroenLinks stellen en alle behoeftes die meegewogen moeten worden: zodat we straks een prachtig groen en open wijksportpark in Leiden en voor Leiden kunnen openen. De puzzel blijft ingewikkeld, maar wij gaan onverminderd de uitdaging aan!

Ben je benieuwd naar het inrichtingsvoorstel? Bekijk het dan het schetsontwerp.