Voorzitter,
Zes jaar geleden rond deze tijd liep ik door de straten van Parijs. Samen met honderdduizenden mededemonstranten maakte ik me sterk voor vergaande klimaatmaatregelen, op de Klimaat Conferentie van de VN van 2015.
De klimaatcrisis greep me naar de keel door de rampen die overal ter wereld toen al zichtbaar waren: verwoestijning van vruchtbare landbouwgrond, het verlies aan biodiversiteit, ophogende zeespiegels, het versneld smelten van gletsjers en ijskappen, met desastreuze gevolgen voor met name de mensen die in verschrikkelijke armoede leven.
Nu, zes jaar later, worden de klimaatrampen tot in Limburg zichtbaar en verloren ook Duitsers, Belgen en Nederlanders massaal hun woningen, bedrijven, publieke voorzieningen en dierbaren. En in Glasgow, op de Kimaatconferentie die nu plaatsvindt, is de nood nog altijd hoog, maar zijn overheden moeilijk te bewegen tot concrete actie.
Voorzitter, onze planeet schenkt ons leven, maar smeekt ons om binnen haar grenzen te blijven. En de mensen smeken op hun beurt om een menswaardig bestaan. Dáár kunnen wij wat aan doen. Ook wij hier in Leiden. Ook al zijn we nog zo’n kleine stad. Wat wij hier besluiten voor mens en natuur dóet ertoe. In Leiden wordt namelijk gebouwd aan een stad voor de toekomst.
4 jaar het verschil maken
De afgelopen vier jaar hebben we gebouwd aan een klimaatbestendig, groen, gezond, ademend Leiden, waarin iedereen kan meedoen.
De afgelopen vier jaar maakten wij samen een stad die bloeit, met samen aan de slag, met talloze nieuwe parken, met geveltuinen, bloeiende boomspiegels en de zichtbare toename van nieuwe insectensoorten. Zodat we toekomstige klimaatrampen op kunnen vangen, de biodiversiteit op pijl houden, op een sociaal en saamhorig fundament.
De afgelopen vier jaar maakten wij samen een stad die circuleert, met ecoglazen, een circulair warenhuis, repaircafés, het steeds beter scheiden van afval en circulaire bouw.
De afgelopen vier jaar maakten wij samen een gezonde en zorgzame stad, met betere schuldhulp, meer geld naar de jeugdteams en de PIT-aanpak, investeringen in preventie, en vele nieuwe mogelijkheden om te sporten en bewegen.
De afgelopen vier jaar maakten wij samen een inclusieve stad, waarin we segregatie, discriminatie en racisme actief tegengaan, inzetten op de emancipatie van alle LHBTI-ers, en waarin we kwaliteit, diversiteit en inclusiviteit van kunst en cultuur benadrukken en verbinden met het sociaal domein.
En de afgelopen vier jaar maakten wij samen een stad waarin we geprobeerd hebben iets te doen aan het oplossen van de wooncrisis. We bouwen betaalbare woningen, in een groene leefomgeving waaraan de ontwikkelaars meebetalen, zodat hopelijk, op termijn, niemand meer dakloos hoeft te zijn en starters, studenten en ouderen prettig kunnen wonen.
Voorzitter, zo wordt Leiden een stad van de toekomst en zo geeft GroenLinks de stad met trots door aan de volgende gemeenteraad. Zodat ook een nieuwe raad kan bouwen aan een stad waarin iedereen een menswaardig bestaan kan opbouwen, binnen de grenzen die de planeet ons biedt.
Voorstellen voor duurzaam en sociaal Leiden
Deze lijn van de afgelopen vier jaar wil GroenLinks doortrekken. We werken samen met de stad aan een Leiden dat binnen de grenzen van de planeet blijft, en niemand door een sociale ondergrens laat zakken. Maak het verschil, nu en in de toekomst!
Dat er nog heel veel werk te doen valt, is natuurlijk helder. Daarom dient GroenLinks vandaag een aantal voorstellen in. Veel daarvan zijn deel van een gezamenlijk amendement, dat wordt ingediend door bijna alle partijen in de Leidse gemeenteraad. GroenLinks spreekt haar grote waardering uit voor alle collega’s in de raad.
In de politiek kan het stevig wringen, maar vandaag laat Leiden een prachtig staaltje positieve bestuurscultuur zien. Het was voor ons allen geven en nemen in het voorstel dat straks in stemming wordt gebracht, maar we zijn er samen uitgekomen en mogen met recht concluderen: Samen maken wij de stad!
Ik licht graag toe welke voorstellen GroenLinks ingebracht heeft in dit gezamenlijke voorstel:
- Samen aan de Slag is een project dat de sociale structuur van de stad versterkt en de biodiversiteit en klimaatbestendigheid versterkt. Buurtbewoners vragen samen subsidie aan om hun straat te vergroenen en te doen bloeien. Omdat de subsidie hiervoor niet toereikend is hebben wij in samenwerking met de partij voor de dieren €125.000,- gereserveerd voor dit project.
- Niemand verdient het om in armoede te moeten leven, maar deze winter wordt erg koud en ook duur voor veel Leidenaren, als we niet heel snel stappen zetten in het terugdringen van energiearmoede. Samen met het CDA, CU en LP dienen wij het voorstel in om mensen duurzaam te helpen bij het besparen van energie, op basis van het voorstel van onze wijkambassadeurs. Dit bedraagt €500.000,- in totaal.
Dan voorzitter een aantal voorstellen die wij indienen buiten het gezamenlijk amendement om
- Eén gaat om onze uitgeprocedeerden. De Landelijke Vreemdelingenvoorziening in Rotterdam, zo blijkt, laat veel te wensen over. Er is hier geen dagbesteding geregeld en de begeleidingstrajecten zijn niet op orde. Daarom dienen wij een voorstel in, samen met de CU, D66, PvdA, SP, PS en LP om 3 jaar lang €100.000,- extra te investeren, ten behoeve van een stabiele situatie voor de ongedocumenteerden die zich binnen onze stadsgrenzen bevinden.
- Vol energie gaan wij door met sociale huur. De plannen rondom de Humanities campus staan on hold en de sociale huurwoningen aldaar worden niet gesloopt. Toch willen wij in ieder geval één van de compensatielocaties – namelijk de locatie Langegracht - blijven gebruiken voor sociale huurwoningen. Ook vragen wij het college om met de universiteit in gesprek te gaan over sociale huur op de overige locaties. Want sociale huurwoningen zijn keihard nodig.
- Ramses Shaffy verdient een eigen plein! Ramses Shaffy is opgegroeid aan het plein achter ons station. Hij was niet alleen een iconische en multiculturele zanger, maar ook openlijk homoseksueel, een unicum voor zijn tijd. GroenLinks vindt daarom dat hij een eigen plein verdient, en doopt het plein achter Leiden centraal graag om tot Ramses Shaffyplein. Dit voorstel doen wij samen met PS en LP.
- Beeldende Kunst in de Openbare Ruimte (BKOR), een beeld van de toekomst: GroenLinks hecht veel waarde aan Beeldende Kunst in de Openbare Ruimte, de afgelopen vier jaar vormgegeven door het Lucas van Leydenfonds. Wij zouden graag het fonds geëvalueerd zien, nog voor de aankomende verkiezingen, zodat een nieuw college een uitspraak kan doen over hoe Beeldende Kunst in de openbare ruimte weer een mooie plek kan krijgen in het Leiden van de komende vier jaar. Dit voorstel doen wij samen met D66, PvdA en de SP.
Wij tekenen ook mee met een groot aantal voorstellen van andere partijen, namelijk:
- met de Buurt Ontmoetings Plek (BOP) in de Fortuynwijk van de PvdA
- met de motie over Muurgedichten van CDA,
- met het Volwassenfonds sport en cultuur van de PvdA,
- met het voorstel over de stedelijke jeugdaanpak Stevenshof van de VVD
- en met het voorstel Samen wonen met bijstand van PvdA.
Solide financiële basis voor duurzame toekomst
Voorzitter, in mijn eerste begrotingsdebat ooit moet me nog één ding van het hart. De afgelopen vier jaar is het college vaak aangevallen op de financiële koers en de participatie. Het klopt dat dit college veel leningen afsluit en de schuldquote daardoor oploopt tot ruim 190% in 2025.
Maar dat heeft een doel: namelijk de groene, klimaatbestendig en sociale stad van de toekomst. We bouwen ook al 4 jaar lang voldoende financiële waarborgen in. Met een behoedzaamheidsruimte en een buffer in de concernreserve die in 2025 maar liefst 150% van het risico afdekt.
Op het gebied van participatie worden erg goede stappen gezet. Veel projecten lopen soepel qua participatie en een nieuw handelingsperspectief wordt opgesteld. GroenLinks ziet daarnaast in de volgende periode graag experimenten met het burgerberaad tegemoet.
Projecten waarbij een grote diversiteit aan inwoners, van arm tot rijk en verdeeld over alle wijken, deelneemt aan het oplossen van een complex vraagstuk. Participatie is een groot goed en stap voor stap brengen we samen de participatie naar een hoger plan.
Tot slot
Voorzitter, in de stad van de toekomst die wij samen bouwen hebben wij respect voor de grenzen die de planeet ons stelt. Wij bouwen aan de natuur, en dat in saamhorigheid met al onze inwoners. Tegelijkertijd valt er niemand door de sociale ondergrens heen, maar doet iedereen mee, met sport, werk, vrijwilligerswerk, beweging, spelen, kunst en cultuur, goede zorg, een ruimhartig sociaal vangnet, gezonde lucht en een goede, betaalbare, klimaatneutrale en circulair gebouwde woning.
Dank voorzitter.
