Beschermen wat van waarde is

Voorzitter,

Alles van waarde is weerloos. En wat weerloos is verdient bescherming. Bescherming door een zorgende overheid, bescherming door een open en inclusieve gemeenschap, en bescherming door een politiek, die het beste voor heeft met iedereen. 

Van waarde is alles wat leeft. Onze natuur, waarvan wij afhankelijk zijn. Al onze inwoners, wat hun achtergrond, hun ideeën of hun voorkeuren ook mogen zijn. En wanneer wat waardevol en weerloos is verdrukt dreigt te worden, dienen wij bescherming te bieden, waardoor er ademruimte en vrijheid ontstaat. 

Stadsnatuur

Die ademruimte en vrijheid bieden wij volop aan onze stadsnatuur. We leggen nieuwe natuur aan, openen grachten en vergroenen onze wijken. En waar permanent groen niet kan, kiezen wij voor verplaatsbaar groen. Na het succesvolle Arsenaalplein dienen we samen met de PvdA een voorstel in om dit te herhalen op de Lammermarkt. Zodat ook daar de stadsnatuur kan bloeien en die versteende plek prettiger, koeler en mooier wordt om te verblijven. 

Verenigingen, sportclubs en speeltuinen zoeken ook naar manieren om energie te besparen en groen toe te voegen. Het CDA nam het initiatief tot een voorstel daarop, wij sluiten daarbij natuurlijk graag aan. 

Woningzoekenden

Waardevol zijn ook al onze woningzoekenden. Onze daklozen, onze starters, onze senioren. Onze statushouders, die urgentie verdienen, onze asielzoekers en vluchtelingen. Onze ongedocumenteerden, die zorg en ondersteuning nodig hebben in plaats van stigmatiserende wetgeving, die ze strafbaar maakt terwijl zij juist bescherming nodig hebben. Om de ontwikkelingen in Den Haag tegen te gaan bundelt Leiden weer de krachten in een motie van een groot aantal partijen om ongedocumenteerden hulp te kunnen blijven bieden in onze stad zonder hen of de hulpverleners te criminaliseren, en statushouders woningurgentie en voorrang te kunnen blijven bieden.

Alle zojuist genoemde woningzoekenden hebben recht op een woning. Daarin moeten we als samenleving en overheid nóg meer onze rol in pakken. Daarom staan wij voor actief grondbeleid en overheidsingrijpen in de woningmarkt, zodat de overheid weer de regie pakt op betaalbaarheid, beschikbaarheid en kwaliteit van woningen. Daarover dienen wij dan ook een voorstel in. 

Aanvullend willen we sociale huurwoningen voor senioren realiseren met een extra logeerkamer, of hobbykamer, zodat mantelzorgers of andere logees dichtbij kunnen blijven en senioren de stap kunnen maken naar een kleinere woning, als zij dat wensen. Daarover dienen wij een voorstel in. Ook komen wij samen met de PvdA met een voorstel om de slagkracht van lokale Leidse huurdersorganisaties te borgen in een veld waarin veel regionaal wordt samengewerkt, zodat lokale Leidse huurders hun recht daadwerkelijk kunnen halen. 

Ademruimte bieden betekent óók eerlijk het gesprek voeren over de vraag hoe ver onze stad kan verdichten. We dienen daarom een voorstel in om als raad, samen met experts en bewoners, de mogelijke grenzen aan de ruimtelijke groei in kaart te brengen en mogelijke scenario’s te verkennen – zodat de volgende raad, goed geïnformeerd en in samenspraak met de stad, keuzes kan maken op deze belangrijke vraagstuk.

Inclusie

Een echte inclusieve stad zorgt ervoor dat iedereen kan meedoen – ongeacht identiteit, beperking, taal of startpositie.

Zo hebben we in Leiden onze eigen Pride; een feest waarop we vieren dat je jezelf mag en moet kunnen zijn en kunt houden van wie jij wil en dat hiervoor alle ruimte is in onze stad. Dit jaar vieren we de derde editie en we vragen om een evaluatie met het oog op voortzetting. Het is toegezegd dat dit gaat gebeuren en wij zien erop toe dat de Pride ook in de toekomst elk jaar weer een denderend succes wordt. 

Inclusie is ook opkomen voor mensen met een beperking. Naast dat we in deze raadsperiode al het aantal parkeerplekken voor gehandicapten fors hebben uitgebreid en de mantelzorg en zorgvergunningen hebben uitgebreid, stellen we daarnaast via een motie voor om de looptijd van de gehandicaptenparkeervergunning te verruimen. Voor mensen met een langdurige beperking betekent dat meer rust en zekerheid. Bij deze dienen dit voorstel in, samen met de PvdA en PS. 

Naast dat we in deze raadsperiode al het aantal parkeerplekken voor gehandicapten fors hebben uitgebreid en de mantelzorg en zorgvergunningen hebben uitgebreid, stellen we daarnaast via een motie voor om de looptijd van de gehandicaptenparkeervergunning te verruimen. Voor mensen met een langdurige beperking betekent dat meer rust en zekerheid. Bij deze dienen dit voorstel in, samen met de PvdA en PS. 

Tot slot dienen we een motie in voor het beter faciliteren van stallingsruimte voor aangepaste fietsen, zoals de duofietsen van Fietsmaatjes. Dit doen wij naar aanleiding van signalen uit de stad. We vragen om een onderzoek naar hoe we stallingsruimte aan huis voor dit soort fietsen makkelijker kunnen maken. Bijvoorbeeld in de vorm van stallingsboxen of minder regels. Een aangepaste fiets kan veel betekenen voor mensen met een handicap - in de vorm van welzijn, gezondheid en vrijheid. Wij geven hen graag ruimte en de kans om mee te doen.

Inclusie is gastvrijheid, en je kunnen begeven in de openbare ruimte. Daarvoor is het belangrijk dat niemand thuis hoeft te blijven, uit de vrees dat er geen toilet in de buurt is. Daarom zouden openbare toiletten in de buurt van het Energiepark en het Plantsoen mooie aanvullingen zijn in onze stad. D66 heeft hier eerder ook veel aandacht voor gevraagd en samen met hen dienen wij daarom een voorstel in voor de komst van meer openbare toiletten waar die nog missen. 

Inclusie is óók ervoor zorgen dat taal of opleidingsniveau nooit een drempel vormt. Leidenaren die laaggeletterd of anderstalig zijn verdienen onze aandacht en ondersteuning. Daarom dienen wij een voorstel in om privacyverklaringen begrijpelijker te maken voor onze inwoners. Het is namelijk belangrijk dat zoveel mogelijk inwoners van Leiden weten welke gegevens de gemeente over hen verwerkt en voor welke doeleinden deze gegevens worden gebruikt en opgeslagen. Verder werken we in Leiden hard aan het creëren van gelijke kansen. Daar doen wij met twee voorstellen graag nog een schepje bovenop, voor al die kinderen en jongeren die moeten knokken voor hun plek in deze samenleving. Eén die het makkelijker moet maken voor leerlingen om onderwijsniveaus te stapelen en een ander waarin we samen met de PvdA pleiten voor het instellen van brede en verlengde brugklassen, zodat het selecteren op onderwijstype uitgesteld wordt tot het juiste moment. 

Als laatste is inclusie durven om met ons stadsverleden onder ogen te komen. Zoals ons koloniale verleden, waarnaar nu een vervolgonderzoek gaat komen en waarvoor excuses gemaakt gaan worden. De rol van Leiden en het bestuur is te lang onderbelicht gebleven. Daarom pleit GroenLinks in een motie voor het tonen van onze gezamenlijke geschiedenis op straat door toelichtingen op straatnaambordjes en het eren van verzetshelden, ook uit die tijd, met straatnamen. 

Goede zorg en ondersteuning

Beschermen betekent ook goede zorg en een gezonde leefstijl. Omdat wij ons graag hard maken voor ondersteuning aan wie dat hard nodig heeft, dienen wij een motie in, samen met de SP, SvL, CU, D66, PS en PvdA, om de bezuiniging op de gezinsverpleegkundigen géén doorgang te laten vinden in Leiden. Zo blijven we goede zorg aan kwetsbare gezinnen garanderen. 

Een zorgende overheid moet er zijn voor de mensen die gedupeerd zijn door overheidshandelen, bijvoorbeeld door de kinderopvangtoeslagaffaire. Ook in onze stad wonen honderden gedupeerden. Wij kregen signalen dat ouders graag samenkomen met andere families en lotgenoten. Daarom stelden wij vragen over het regelen van een collectieve bijeenkomst. Wij zijn verheugd dat dit heeft geleid tot de nodige actie: het gesprek gaat georganiseerd worden: Een belangrijke stap in het herstel voor deze families.

Gezondheid

Dan voorzitter, de gezondheid van onze inwoners. Wij moeten ons sterker weren tegen de marketing van fastfoodketens. Zij maken ons verslaafd en nodigen ons uit tot een ongezonde leefstijl. Er zijn de afgelopen 2 jaar ongeveer 12 fastfood winkels bij gekomen in Leiden en dat loopt echt de spuigaten uit. Op dit moment is ruim 80% van het voedselaanbod ongezond, en 14% van de jongeren heeft overgewicht. Wij vinden het noodzakelijk dat ongezonde voeding geweerd kan worden uit onze stad, naar het voorbeeld van Amsterdam. Met een concreet toetsingscriterium. Hierop dan ook een voorstel. Niet beperkend, maar duidelijk richtinggevend. 

GroenLinks kiest daarnaast voor zoveel mogelijk laagdrempelige locaties (zoals een buurthuis, bibliotheek of mobiele unit) voor preventieve gezondheidschecks. Plekken waar Leidenaren hun hart- en vaatgezondheid kunnen laten controleren. Dat willen we doen met Hartcheckpunten om het bewustzijn te vergroten en de vroegsignalering te bevorderen bij risicogroepen die de reguliere zorg minder goed bereiken. Ook hierop dienen wij een voorstel in. 

Kritische noot op ROM

Belangrijk om de voorzitter te noemen is dat wij het belangrijk vinden dat waarde boven winst gaat. Wanneer het om de Regionale Ontwikkelmaatschappij gaat, zijn wij nog niet volledig overtuigd dat dit ook echt bijdraagt aan die kernwaarden. Samen met de PvdA en SP dienen we een motie in. Graag zien we beter onderbouwd wat de maatschappelijke meerwaarde is, wat dit doet voor het beter benutten van ruimte, duurzaamheid en sociaal ondernemerschap en waarom juist dit instrument noodzakelijk is, voordat we al 700.000 hieraan gaan besteden.

Conclusie

Alles van waarde is weerloos. En dus is beschermen onze taak. Of het nu gaat om onze stadsnatuur, om mensen zonder dak boven hun hoofd, om wie zichzelf moet kunnen zijn of om wie moeite heeft om mee te komen in deze samenleving: wij kiezen ervoor om hen niet los te laten. Want echt verbinden, en een echt sterke samenleving, begint bij bescherming van wat kwetsbaar is.

Met onze voorstellen kiezen wij voor vergroening, voor betaalbaar wonen, voor inclusie en voor gelijke kansen. We kiezen voor goede zorg en ondersteuning, en voor gezondheid boven winst. En telkens weer kiezen wij ervoor om mensen centraal te stellen. Niet het systeem en niet de markt.

Zo bouwen wij aan een stad waarin iedereen kan ademen, kan groeien, kan leven. Een stad waarin alles van waarde daadwerkelijk beschermd wordt.

Dank u wel.