Zin in Zero-emissie

Het doel van de Zero Emissie Zone is natuurlijk om de luchtkwaliteit van onze stad te verbeteren, en deze Zone heeft een direct effect heeft op de gezondheid van onze inwoners. Wist jij dat als de zes-zone volledig in werking is, er jaarlijks net zo veel CO2-uitstoot wordt verminderd als wat circa 100.000 bomen jaarlijks opnemen als CO2 (en Leiden nu 72.000 bomen heeft in de openbare ruimte).

Vooral voor kwetsbare groepen, zoals kinderen en ouderen, is het verbeteren van de luchtkwaliteit heel belangrijk. Bovendien is duurzaamheid geen luxe, maar een bittere noodzaak. De klimaatcrisis vraagt om actie en door de invoering van de Zone verminderen we de CO2-uitstoot en die van andere vervuilende stoffen. Het is dus een belangrijke maatregel voor onze toekomst.

Maar hoe zijn we hier gekomen? Wat houdt een Zero Emissie Zone eigenlijk in?

Een Zero Emissie Zone is een gebied waar op termijn alleen nog uitstootvrije bedrijfsauto's en vrachtwagens mogen rijden. Personenauto’s zijn hier dus geen onderdeel van. Vanaf 1 januari 2025 zullen als eerste de meest vervuilende voertuigen worden geweerd. Daarnaast gelden er tot en met 2030 tal van uitzonderingen, zoals voor verhuiswagens, kermiswagens, laadkranen of rolstoeltoegankelijke voertuigen. We vinden het belangrijk dat alle ondernemers mee kunnen doen aan deze overgang. Daarom is er een groot aanbod aan ontheffingen en overgangsregelingen.

Ook krijgen ondernemers advies-op-maat van logistiek makelaars. Zo kan elke ondernemer blijven ondernemen en maken we samen de overstap naar schoon vervoer. Een ontheffing is bijvoorbeeld mogelijk als ondernemers kunnen aantonen het de investering van een elektrische wagen niet kunnen betalen of als hun type voertuig nog niet elektrisch leverbaar is.

Wat wordt hieruit duidelijk? De sector staat voor een grote transitie. Want al die voertuigen die nu in onze binnenstad moeten zijn, zullen dus op termijn worden vervangen door een schoon alternatief. Ik vind het belangrijk dat de politiek daarom stabiliteit biedt, zodat ondernemers weten waar ze aan toe zijn. Hun vertrouwen mag niet worden geschaad doordat de regels tussendoor veranderen.

Ik heb mij dan ook erg gestoord aan de houding van staatssecretaris Chris Jansen (PVV). Deze staatssecretaris was de laatste tijd in het nieuws omdat hij de invoering van de zes-zone wilde uitstellen, terwijl al zoveel ondernemers investeringen hadden gedaan. Hier waren veel ondernemers boos over, wat in mijn ogen terecht was. Door nu door te gaan met emissieloos vervoer, stimuleren we juist de nodige stabiele investeringen. 

Hoe ondersteunt de gemeente ondernemers?

Vanuit de gemeente hebben we ook veel gedaan om ondernemers te ondersteunen in de transitie, bijvoorbeeld met de mogelijkheid om voertuigen tijdelijk uit te proberen. Ook heeft Leiden flink gelobbyd in Den Haag voor betere informatie en duidelijke regels voor ondernemers. Het is natuurlijk helemaal waar dat het desondanks voor veel ondernemers een hele grote stap blijft en het ook een grote investering is om elektrisch te rijden.

De weg naar 1 januari is daarom niet altijd makkelijk geweest. Er zijn intensieve gesprekken gevoerd met ondernemers en belangenorganisaties. Onze wethouder Ashley North heeft hier zowel lokaal als op nationaal niveau heel veel tijd in gestoken. De fractie van GroenLinks is hem daar heel dankbaar voor. 

Als raadslid heb ik mij met name het afgelopen jaar ook meer verdiept in het thema en ben ik bij elke bijeenkomst weer geïnspireerd geraakt door de verhalen of ideeën van ondernemers zelf. Bij het Ondernemersontbijt dat op 24 april werd georganiseerd vertelde BURGY Bouwbedrijf bijvoorbeeld hoe zij hun werknemers zo ver kregen om met de elektrische fiets naar de bouwplaats te komen.

Een mooi voorbeeld van goed werkgeverschap en toekomstvisie. Interessant was ook het gesprek dat ik voerde met Cityhub. Een bedrijf aan de Rooseveltstraat waar andere bedrijven hun producten kunnen laten leveren en het vervolgens met kleine elektrische wagentjes te stad in wordt gebracht. In het gesprek werd de argwaan tegenover elektrische logistiek vergeleken met onze mobiele telefoons.

Nog niet zo lang geleden konden we ons niet voorstellen hoe die technologie zou verbeteren en hoeveel een smartphone zou kunnen. Zo’n zelfde stap zien zij ook met de technologie van elektrisch vervoer. Waar zullen we in 2030 zijn?

Wat er al allemaal inmiddels op de markt is aan voertuigen mocht ik aanschouwen op tijdens de Informatiemarkt Zero Emissie Zone van 28 november. Van bestelbussen tot kleinere bezorgwagens tot fietsen met een laadruimte. Er was veel interesse!

Zo was er een timmerman die van plan was een elektrische bakfiets aan te schaffen en mij werd verteld hoe de transitie naar schoon vervoer sommige ondernemers aan het denken zette over nieuwe vormen van efficiëntie. Moesten zij wel álles in hun eigen bestelbus vervoeren? Kan het ook met minder? Hoeveel geld waren zij eigenlijk nu kwijt aan parkeerkosten en kon de investering wel eens gunstiger uitpakken? Of zou er misschien een ‘fietshub’ kunnen komen op het parkeerterrein aan de Haagweg? 

Leiden gaat laten zien dat het kan. Als ik door de stad fiets zie ik de koplopers. Laten we samen deze stap vieren en ons blijven inzetten voor een Leiden waarin we fijn samenleven mét schone lucht.