Eerlijke Energie

Een transitie met en voor alle Leidenaars

Doortastend kennis opbouwen voor een effectieve transitie

Een duurzame transitie van onze woningen en gebouwen

Bereikte resultaten in het college (2018-2022)

1. We grijpen de energietransitie aan om fors in wijken te investeren. De financiële en sociale risico’s leggen we niet bij mensen in  een slechte financiële positie maar zo veel mogelijk bij winstgevende bedrijven of bij de gemeente en haar partners.
2. Inwoners, bedrijven, maatschappelijke organisaties en woningcorporaties worden betrokken bij plannen in hun wijk, onder  andere door ze zo ruim mogelijk van tevoren met campagnes en  voorlichting in de openbare ruimte op de hoogte te stellen. We maken het daarbij zo makkelijk en goedkoop mogelijk om zelf al stappen te ondernemen die de gemeentelijke plannen kunnen  versterken.
3. Inwoners gaan een centrale rol spelen in de lokale energietransitie. We rollen de rode loper uit voor lokale energiecoöperaties* en warmteschappen*, waar mogelijk gecombineerd met  woningcorporaties of VvE’s. Iedere Leidenaar krijgt de kans om lid te worden van een energiecoöperatie, voor mensen met een  laag inkomen wordt dit (mede) gefinancierd door de gemeente.
4. Inwoners met een kleine beurs worden koplopers in energiebesparing. Zij krijgen voorrang bij het aanspraak maken op  gemeentelijke subsidieregelingen. Van betaalde energiecoaches  krijgen zij gratis advies en hulpmiddelen (tochtstrips, ledlampen,  radiatorfolie etc.). Door mensen zonder baan tot energiecoach op te leiden vangen we drie vliegen in één klap: mensen verbruiken minder energie, de energierekening gaat omlaag én de werkloosheid loopt terug.
5. Ook mensen die in een flat/appartement wonen of een woning huren krijgen de mogelijkheid om, door lid te worden van een  energiecoöperatie (zoals Zon op Leiden), in hun directe omgeving te investeren in duurzame energie. De gemeente ondersteunt bewonersinitiatieven en stelt samen met bijvoorbeeld  scholen en ziekenhuizen daken, geluidsschermen en grond  beschikbaar.
6. We scherpen de prestatieafspraken* met woningcorporaties aan: onder andere over minimale energielabels, het percentage energieneutrale* woningen en woningen met zonnepanelen.We verlenen alleen medewerking aan zonne- en windprojecten die aan onze groene en sociale voorwaarden voldoen. Zo zorgen  we ervoor dat de gemeenschap financieel mee profiteert en dat  de omliggende natuur verbetert.
7. We zorgen ervoor dat bedrijven meedoen in de energietransitie. We zijn streng als het gaat om naleving van de Wet milieubeheer. Tegelijkertijd helpen we kleine en middelgrote bedrijven  (MKB) actief om besparende maatregelen door te voeren.
8. We  zorgen ervoor dat het beschikbaar stellen van een bedrijfsdak aan een energiecoöperatie aantrekkelijker wordt gemaakt. Stadsbewoners krijgen zo de gelegenheid om mee te doen met zonnepanelen op andere daken en tegelijkertijd wordt het voor het  bedrijf meegerekend als energiebesparende maatregel.
9. Als gemeente hebben we een voorbeeldfunctie. We gaan daarom voor maximale CO2-besparing binnen onze eigen organisatie. We gebruiken groene stroom en leggen zonnepanelen op al  onze daken van scholen, sportvoorzieningen en andere publieke  gebouwen. Ook zetten we ons actief in voor verduurzaming bij  leveranciers, onderaannemers en andere partijen waar de gemeente zaken mee doet. Om ervoor te zorgen dat deze beloften  niet vrijblijvend zijn laten we ons certificeren.

1. We vertalen de energiedoelstellingen – onder meer dat we uiterlijk 2045 klimaatpositief zijn – naar bindende gemeentelijke doelen per jaar en per collegeperiode; voor zowel energiereductie, als opwekking duurzame elektriciteit en warmte.
2. Ook voor grote nieuwe energieprojecten worden van tevoren doelen bepaald en wordt de voortgang geëvalueerd. Daardoor kunnen we er beter voor zorgen dat we de doelen daadwerkelijk halen, en beter leren van wat het beste werkt.
3. De oplossing voor de warmte- en energietransitie ligt meer in het koppelen van verschillende gemeentelijke en regionale initiatieven dan in het uitrollen van één oplossing voor de hele regio. Door, met lokaal eigenaarschap, op verschillende plekken te werken met verschillende energie- en warmteoplossingen en deze in een open systeem te koppelen, ontwikkel je kennis en betrokkenheid en zorg je voor de beste oplossing op maat.
4. We kunnen alleen met de hele regio klimaatpositief worden. Daarom pleiten we ervoor om de Regionale Energiestrategie (RES*) met de regio Holland-Rijnland te laten aansluiten bij onze ambities. Daarvoor willen we samen met de andere gemeenten een regionale klimaatwet* met bindende afspraken opstellen.
5. Verschillende partijen en projecten van gemeenten kunnen het beste werken als grote veranderingen op elkaar worden afgestemd. Zo kunnen woningcorporaties, grote bedrijven, onderwijsinstellingen en verschillende afdelingen van de gemeente besparen en meer bereiken. Daarom maken we wijkagenda’s die met behulp van de input van de wijk samen met de belangrijkste partijen in die wijk worden opgesteld en afgestemd.

1. Nieuwbouw wordt altijd aardgasvrij en zo veel als mogelijk energieneutraal of zelfs -positief gebouwd.
2. Isolatie van bestaande woningen en andere gebouwen met lage energielabels, die veel in de binnenstad en oudere wijken voorkomen, kan het beste zo snel mogelijk beginnen. Daarom stellen we actieplannen per wijk op en treffen we maatregelen om het alvast zo makkelijk mogelijk te maken om zelf je huis te isoleren. Wijkambassadeurs en energiecoaches helpen inwoners daarbij.
3. We gunnen concessies voor levering van warmte en – steeds belangrijker ook – koeling op voorwaarde dat daarbij lokale initiatieven mogelijk en aantrekkelijk blijven.
4. Bewonersinitiatieven geven we meer ruimte in energieafspraken, zodat ze niet hoeven te concurreren met grote bedrijven. Bewonersinitiatieven worden daarom centrale partners van de gemeente in zowel de warmte- als de elektriciteitstransitie.
5. Op de warmtenetten sluiten we vanuit Leiden alleen duurzame bronnen (geothermie, aquathermie, lucht- en bodemwarmte of groene stroom) aan. Waar mogelijk geven we de voorkeur aan lage- en middentemperatuur warmtenetten.
6. We experimenteren met innovatieve manieren om zonne-energie op te wekken: zonnepanelen op carports, gevels, bushokjes, hekwerken, geluidswanden en lantaarnpalen.
7. We streven ernaar dat ieder dak goed gebruikt wordt, door daar bijvoorbeeld zonnepanelen op te leggen en/of het dak groen te maken. Daarom verplichten we dubbel gebruik van daken op alle gebouwen die van de gemeente zijn of waar de gemeente aan meebetaalt.

Energiecoöperatie: Een samenwerking tussen burgers om samen zelf lokaal duurzame energie op te wekken, dat kan zowel gaan om wind- en zonne-energie als warmte.

Energieneutraal: Kenmerk van een energieneutraal huis is dat de energie die wordt gebruikt in balans is met de energie die het huis zelf opwekt.

Energietransitie: De omslag van gebruik van fossiele of eindige energiebronnen (gas, kolen etc.) naar duurzame bronnen als wind en zon.

Fossielvrij: Zonder de fossiele energiebronnen aardolie, aardgas, steenkool en bruinkool.

Klimaatdoelen Parijs: Bij het Parijs-akkoord is afgesproken om wereldwijd in ieder geval maatregelen te nemen voor maximaal 2 graden opwarming, maar dat met name rijkere landen zoals Nederland in hun bijdragen richten op 1,5 graden. Daarvoor is berekend dat klimaatneutraal in 2045 in plaats van de landelijke doelstelling van 2050 nodig is.

Klimaatpositief: Naast dat we geen negatieve bijdragen meer leveren aan het klimaat, zorgen we voor positieve bijdragen zoals meer bomen.

Klimaatwet: Een regeling naar voorbeeld van de landelijke wet en een regionale afspraak rondom Eindhoven waarin we bindende afspraken per gemeente maken voor terugdringen van de CO2-uitstoot.

Prestatieafspraken woningcorporaties: Afspraken tussen de gemeente en de woningcorporaties waarin onder andere duurzaamheid kan worden meegenomen. In 2025 maken partijen nieuwe afspraken.

Regionale Energiestrategie (RES): Een samenwerking met gemeenten in de regio waarin we samen energiedoelstellingen moeten opstellen en halen.

Warmteschappen: Een juridische status voor bewoners die gezamenlijk de rol van een warmtebedrijf kunnen gaan innemen, zonder winstoogmerk.