Leiden is een van de meest dichtbevolkte gemeenten van Nederland, centraal gelegen in de Randstad in de stadsregio van Katwijk tot aan Alphen aan de Rijn. Het aandeel fiets- en OV-gebruikers in Leiden behoort tot de hoogste van Nederland terwijl het aantal autogebruikers tot de laagste van Nederland hoort. Tegelijkertijd rijden relatief veel auto’s van buiten Leiden door de stad, op weg naar andere plekken. De komende decennia staan we voor de grote uitdaging om over te stappen naar volledig duurzaam en schoon verkeer én om er tegelijkertijd voor te zorgen dat Leiden beter duurzaam bereikbaar wordt. Daarom zetten wij fietsers en voetgangers op één, en geven het openbaar vervoer de ruimte die het nodig heeft. Daarnaast willen we ervoor zorgen dat het straatbeeld in Leiden in de toekomst niet meer bepaald wordt door de aanwezige auto’s maar een veilige leefruimte kan vormen voor mens en natuur.
Een duurzaam en schoon verkeersnetwerk
De verduurzaming van verkeer is een van de belangrijkste duurzaamheidsopgaven. GroenLinks maakt daarom allereerst en vooral de keuze om ruim baan te geven aan de meest duurzame vormen van vervoer: fietsers en voetgangers, gevolgd door openbaar vervoer.
- We werken toe naar een aantrekkelijk netwerk van en naar alle wijken, (wijk)winkelcentra, stations en richting onze buurgemeenten, waarbinnen de fiets altijd voorrang heeft.
- In alle wijken geven we zo veel mogelijk ruimte aan brede, veilige en voor iedereen toegankelijke voetpaden.
- Nieuwe bruggen en paden worden volledig toegankelijk aangelegd. Hierbij houden we ook rekening met mensen die slechtziend zijn. Alleen bij grote praktische bezwaren kan hiervan worden afgeweken. Bestaande hindernissen nemen we zoveel mogelijk weg.
- De auto krijgt de ruimte op de toegangswegen naar de stad. Langs deze invalswegen breiden we waar mogelijk het aantal parkeer-overstappunten uit, vanwaar je kunt overstappen op openbaar vervoer of (huur)fietsen. Zo zorgen we voor minder doorgaand verkeer door de wijken en de binnenstad. Dat betekent schonere lucht en een betere verkeersveiligheid.
- Om te kunnen voldoen aan de klimaatdoelstellingen en de normen voor schone lucht, werken we toe naar volledig uitstooten fossielvrij verkeer uiterlijk in 2040, zowel op de weg als op het water. In de tussentijd breiden we de eisen aan en de omvang van de milieuzone uit, en zorgen we ervoor dat een goed netwerk van elektrische oplaadpunten beschikbaar komt.
- We pleiten ervoor dat, na de stadsbussen, ook de andere bus- lijnen door Leiden zo snel mogelijk overstappen op elektrische bussen.
- Het Centraal Station is hét verkeersknooppunt in Leiden. Daar- om bieden we hier volop de ruimte aan duurzame mobiliteit, zoals de fiets en het openbaar vervoer. We willen dat Leiden de positieve samenwerking met belangrijke partners, zoals de NS, ProRail, de provincie en het Rijk voort blijft zetten, zodat geïn- vesteerd kan worden in de toekomst van Leiden Centraal. We grijpen deze investeringen tegelijkertijd aan om van het Stations- gebied een prettigere, groene omgeving te maken. Daarnaast bevordert de gemeente hier werken en wonen.
Fietsers en voetgangers op één
Fietsen en lopen zijn de meest duurzame vervoersvormen, en het meest veilig en gezond. Daarnaast eisen voetgangers en fietsers relatief weinig ruimte op en laten daardoor meer ruimte over voor een mooie, groene en levendige inrichting van de stad. Daarom bevorderen we fietsen en lopen, door hier zo veel mogelijk aantrekkelijke ruimte en voorrang aan te geven. Bovendien pakken we vervoersarmoede* aan waardoor iedereen zich door de stad kan bewegen.
- GroenLinks pleit ervoor de bestaande plannen voor aantrekkelijke, brede en veilige fietspaden met voorrang voor fietsers in de regio uit te voeren. Hiermee worden alle gemeenten in de regio van Den Haag tot Alphen aan de Rijn verbonden en goed per fiets bereikbaar.
- Bij zoveel mogelijk openbare parkeergarages en -terreinen buiten de binnenstad wordt het mogelijk om fietsen te huren. Ook wordt bij een aantal bushaltes de mogelijkheid geboden om fietsen te huren zoals bij de stations al mogelijk is. De onderzochte plannen voor P+fiets terreinen – P+R met fietsverhuur – in de regio worden zo veel mogelijk uitgevoerd zodat langs alle invalswegen van en naar Leiden hiervan gebruik gemaakt kan worden.
- Het aantal fietsparkeerplekken in Leiden wordt flink uitgebreid. Sinds de afgelopen collegeperiode is het mogelijk om bij weinig parkeerdruk in de straat of buurt een parkeerplaats te vervangen door een zogeheten fietsvlonder; dit brengen we zo veel mogelijk onder de aandacht. Waar een tekort is aan fietsen- stallingen zoeken we actief – in overleg met de buurtbewoners – naar plekken voor dit soort extra stallingen.
- Overlast van fietsen die doorgangen versperren doordat ze buiten de daarvoor bedoelde stallingsplaatsen staan en van ongebruikte fietswrakken pakken we blijvend aan zodat de straten toegankelijk blijven voor iedereen.
- Voetpaden en stoepen moeten breed en toegankelijk genoeg zijn zodat zowel voetgangers als bijvoorbeeld rolstoelen en kinderwagens de ruimte hebben. Dit geldt ook voor fietspaden. Daarom pleiten we voor goed afgebakende tweebaans-fietspaden aan beide kanten van de hoofdautowegen naar de straten waar de fiets ruim baan heeft en de auto te gast is.
- GroenLinks wil de toegankelijkheid van de binnenstad voor mensen met een hulpmiddel vergroten. Bij huizen in de binnenstad en op straat is vaak te weinig plek om een scootmobiel of aangepaste fiets veilig te stallen. De gemeente moet hier veilige gedeelde stallingen voor realiseren en verhuurders stimuleren hetzelfde te doen.
- Bij nieuwe inrichting van straten en andere infrastructuur toetsen we altijd op toegankelijkheid. Naast de bewoners zelf krijgen ook Leidenaars met een beperking een stem, zodat zij hun perspectief op mogelijke belemmeringen kunnen delen.
- We stellen goedkope fietsen beschikbaar voor huishoudens met lagere inkomens, bijvoorbeeld via de Sleutelpas*. Ook onderhoud en reparatie van deze fietsen maken we toegankelijk.
- We bieden fietslessen aan voor Leidenaars die als kind niet hebben leren fietsen, onder andere als onderdeel van het inburgeringstraject.
- Om de fietspaden schoner en tegelijkertijd veiliger te maken starten we in navolging van Amsterdam experimenten om op enkele geschikte locaties snorfietsen, brommers en scooters te verwijzen naar de autobanen. We beginnen hiermee in de binnenstad.
- Voor de realisatie van veilige fietsroutes geven we extra prioriteit aan routes die door veel scholieren gebruikt worden. Hierbij hebben we speciale aandacht voor routes naar het middelbarescholenkwartier in het Boerhaavedistrict. Het kruispunt Rijnsburgerweg/Wassenaarseweg/ Kagerstraat wordt aangepast.
Meer en beter Openbaar Vervoer
Leiden is met name met station Leiden Centraal een belangrijk OV-knooppunt en een belangrijk overstappunt voor fietsers die overstappen op de trein. Toch is er nog een hoop te verbeteren, met name in de regionale busverbindingen, met het oog op verdichting van de stad en op het spoortraject richting Utrecht. Het nieuwe HOV-net* voor bussen naar Katwijk en Noordwijk, en de toekomstige kwartierdienst tussen Leiden en Utrecht nemen daar alvast een voorschot op.
- We pleiten voor uitbreiding van de Randstadrail naar Leiden Centraal langs het bestaande spoornet en willen de mogelijkheid laten onderzoeken voor een extra verbinding naar Katwijk en Noordwijk. Zo kan ook de nieuwe wijk bij voormalig vliegveld Valkenburg goed worden aangesloten op het openbaar vervoer.
- Het aantal rechtstreekse treinritten tussen Leiden en Utrecht moet verdubbelen. Daarnaast willen we dat het aantal ritten over Schiphol toeneemt, richting het noorden en richting het oosten van het land. De gemeente bepleit deze ambities bij partners als NS, ProRail en de Rijksoverheid.
- We blijven ons altijd inzetten voor meer en effectievere buslijnen. Zo willen we bijvoorbeeld meer buslijnen tussen de ver- schillende wijken zonder op Leiden CS te moeten overstappen en meer regionale nachtbussen.
- We laten onderzoeken of er naast Station De Vink meer mogelijkheden zijn voor laadstations voor elektrische bussen om het aantal elektrische bussen te kunnen uitbreiden.
- Fietsers moeten rond Leiden Centraal altijd hun fiets goed en comfortabel kunnen stallen. Zo stimuleren we het gebruik van schoon vervoer. Met de stallingen onder de woontorens Lorentz en De Geus zijn we al op de goede weg, maar er moet zeker nog één grote, overdekte stalling bij komen, het liefst aan de kant van het BioScience Park.
- De overdekte stallingen zoals de Waagstalling en de Lorentz blijven de eerste 24 uur gratis. Daarna betaalt de gebruiker een klein bedrag per dag. Zo zorgen we ervoor dat fietsen niet onnodig lang blijven staan en dat de stallingen optimaal worden gebruikt. Daarnaast komt er meer aandacht voor verschillende fietsgroottes, zoals fietsen met kinderzitjes of bakfietsen.
- Bij station Leiden Lammenschans en De Vink is en wordt het aantal fietsenstallingen ook uitgebreid en wordt blijvend gemonitord of daar genoeg fietsenstallingen aanwezig zijn. Daarnaast willen we dat de bewaking bij de fietsenstalling bij Lammenschans terug komt.
De straat wordt voor mensen, natuur en spelende kinderen
In het kader van zowel duurzaamheid, als leefbaarheid, gezondheid en veiligheid voor Leidenaars, streven we ernaar auto’s zo veel mogelijk uit het straatbeeld te halen. We verplaatsen de auto naar de rand van de wijk en naar de rand van de stad. Parkeren bij huis wordt losgelaten als standaard, maar blijft mogelijk voor mensen die slecht ter been zijn. Met name rondom scholen willen we daarbij de vrijheid van spelende kinderen en voetgangers zo veel mogelijk bevorderen. Laden en lossen blijft binnen deze kaders mogelijk voor bedrijven en huishoudens.
- We breiden de autoluwe binnenstad verder uit zodat de binnenstad waar mogelijk autovrij en anders autoluw wordt. Zo creëren we een nog mooiere en aangenamere binnenstad. We maken het Rapenburg, de Jan van Houtkade en de Kaasmarkt autoluw. Zo kunnen we hier weer genieten van de historische omgeving, kunnen fietsers en voetgangers veiliger bewegen en ontstaat er ruimte voor nieuwe parken in de stad. In het gebied rond de Beestenmarkt en de zone tussen de Pieterskerk en Hooglandse Kerk halen we doorgaand autoverkeer weg, zodat hier een ontspannen en veilig voetgangersgebied ontstaat.
- Bij de uitbreiding van de autoluwe binnenstad worden de parkeerplekken op het Rapenburg, de Oude Vest, de Oude Singel, de Steenschuur, de Lange Mare en de Herengracht opgeheven zodat deze mooie plekken in de stad weer toegankelijk worden.
- Alle wijken zouden we op termijn willen ombouwen tot plekken waar de auto te gast is, behalve op de hoofdwegen de wijk in en uit. We beginnen hiermee in wijken waar toch al wordt gewerkt aan herinrichting en doen dit in samenspraak met de buurt.
- In overleg met de buurtbewoners maken we meer straten deels autovrij*. Op onoverzichtelijke locaties midden in de wijken, en op plekken waar veel ruimte voor voetgangers en spelende kinderen is, wordt 15 km/uur de norm. Ook zorgen we dat waar mogelijk, deze wegen niet toegankelijk zijn voor doorgaand verkeer. Buiten de belangrijkste hoofdwegen de stad in en uit en tussen bepaalde wijken wordt maximaal 30 km/uur de norm.
- We houden bij de inrichting van het verkeer rekening met langzamere verkeersdeelnemers. Voor voetgangers en fietsers zorgen we voor voldoende tijd en rust om over te steken.
- De Churchilllaan wordt, zodra de Rijnlandroute is afgerond, ingericht als een groene boulevard met ruimte voor groen, fietsen, voetgangers en bestemmingsverkeer.
- De veiligheid rondom scholen en kinderopvang heeft prioriteit. Daarom gaan we door met de projecten voor een Verkeersveilige Schoolomgeving.
- We stimuleren het gebruik van deelauto’s. Zo creëren we in overleg met de wijken plekken waar deelauto’s dichterbij kunnen staan dan andere auto’s en steunen we waar mogelijk initiatieven om deelauto’s verspreid door de stad voor iedereen beschikbaar te maken.
- We breiden het aantal elektrisch oplaadpunten uit. Zo zorgen we ervoor dat het netwerk van oplaadpunten klaar is voor de overstap naar elektrisch vervoer. Daarnaast kan iedereen die een laadpaal nodig heeft deze kosteloos bij de gemeente aanvragen.
- Verkeer kan zorgen voor geluidsoverlast en milieuschade. Om beide te verminderen zetten we meer slimme middelen in. Denk hierbij aan geluidsschermen, het beperken van snelheid door bijvoorbeeld bloembakken of wegversmallingen, goede controle en handhaving én het verbeteren van de doorstroom.
- De Leidse Ring levert een belangrijke bijdrage aan het autoluw maken van de binnenstad, betere fietsverbindingen en de bereikbaarheid van nieuwe woningen. Elke aanpassing aan de Leidse Ring grijpen we aan om de omgeving direct te vergroenen. Daarnaast pakken we gelijktijdig bestaande milieuoverlast aan. We houden mogelijke overlast goed in de gaten, en verhelpen deze met innovatieve oplossingen als stil asfalt en groene geluidsschermen.
- Oude tweetakt-brommers en scooters zorgen voor erg veel luchtverontreiniging. Daarom komen we met een slooppremie voor vervuilende brommers en scooters. Eigenaren kunnen daarmee overstappen naar een duurzaam alternatief zoals een elektrische scooter of fiets.
- Het beleid rondom betaald parkeren blijft: hoe verder van het centrum des te goedkoper; dit in kleine stappen om overlast in de buitenwijken te voorkomen.
- Op plekken waar we bouwen, kiezen we in Leiden sinds de huidige collegeperiode voor flexibele en moderne parkeernormen. We maken niet meer parkeerplekken dan nodig. Rondom bijvoorbeeld studentencomplexen zijn meestal minder parkeerplekken nodig dan gemiddeld. Deze strategie zetten we door bij nieuwe bouwprojecten.
Duurzame bevoorrading
Het steeds dichter bevolkte, levendige en ondernemende Leiden zorgt voor veel druk op de bevoorrading, waar de wegen niet altijd even goed op zijn toegerust. Zowel voor de duurzaamheid als voor de overstap op kleinschaliger vervoer is Leiden daarom onderdeel geworden van de ‘Green Deal Zero Emissie Stadslogistiek’. Daarin lopen we met een aantal andere gemeente voorop, door toe te werken naar uitstootvrije bevoorrading in uiterlijk 2025 met overslagpunten aan de randen van de stad en de regio. We zetten er stevig op in om dit tot een succes te maken, ook bijvoorbeeld over het water.
- De gemeente Leiden maakt zelf gebruik van elektrisch vervoer. Vervoersbedrijven waarmee de gemeente samenwerkt, moeten op korte termijn elektrische vervoermiddelen gaan gebruiken. Denk aan postbedrijven, koeriersdiensten en transportbedrijven.
- In samenwerking met lokale ondernemers en de transportsector werkt de gemeente verder aan uitstootvrije bevoorrading in uiterlijk 2025. Er komen voldoende overslagpunten aan de randen van de stad waarvandaan bevoorrading van bedrijven en pakketjes naar inwoners duurzaam en kleinschalig door de stad worden vervoerd. In lijn met deze doelstelling moeten ook bezorgers van maaltijden en pakketjes uiterlijk 2025 uitstootvrij en bij voorkeur met de (elektrische) fiets werken.
- Langs de breedste vaarwegen in Leiden – de driehoek Oude Rijn, Rijn- en Schiekanaal en Korte Vliet – kunnen overslagpunten komen waarvandaan kleinschalig duurzaam vervoer over water of over land het transport kan overnemen. Bedrijven langs het water in de rest van Leiden kunnen vervolgens aangesloten worden op het kleinschaliger netwerk.
Duurzaam vervoer over water
Op het water is soms nog ruimte voor meer duurzame vervoersmogelijkheden. Daarnaast willen we graag een aantal gedempte kanalen weer open hebben, wat de mogelijkheden van vervoer over water vergroot en tevens kan bijdragen aan verkoeling en opvang van overtollig regenwater.
- Het geslaagde experiment met de afvalboot die met name voor het midden- en kleinbedrijf de mogelijkheden voor gescheiden afvalinzameling kan vergroten, wordt uitgebreid.
- We willen een commerciële waterbusdienst over de Oude Rijn die de toenemende verstedelijkte locaties langs de Oude Rijn verbindt tussen Alphen aan den Rijn en Katwijk.
- De Milieuzone in de binnenstad breiden we uit naar het water en werken zo toe naar uitstootvrij en elektrisch vaarverkeer.
- Net als voor het wegverkeer, zetten we ook voor het vaarverkeer een infrastructuur op met elektrische laadpunten.
- Waar dat mogelijk is willen we een aantal oude gedempte grachten, zoals de Lange Mare, weer uitgraven en deze samen met grachten als het Kort Rapenburg weer bevaarbaar maken.
Meer van het verkiezingsprogramma
Programma startpagina
Startpagina van het verkiezingsprogramma.
Lees meerEerlijke Energie
De energietransitie is de grootste maatschappelijke en politieke uitdaging van onze tijd. Het tegengaan van de opwarming van de aarde vraagt al onze daadkracht...
Lees meerNatuur in de stad
Leiden is een bijzondere plek voor de natuur. Maar door klimaatverandering en veel andere menselijke verstoringen staat ook in Leiden de natuur en...
Lees meerGoed Wonen
GroenLinks strijdt in alle wijken voor betaalbare en energiezuinige woningen in een groene buurt.
Lees meerMet GroenLinks in het College (2018-2022)
…is de Agenda Autoluwe Binnenstad vastgesteld en zijn daarvoor de eerste autoluwe projecten al succesvol uitgevoerd, zoals de groene Garenmarkt, het nieuwe Lakenpark en de fiets- en voetgangersvriendelijke Hooigracht. Allemaal plekken waar parkeerplaatsen zijn verwijderd om ruimte te maken voor groen, verkeersveiligheid en ruimte voor ontspanning.
…is er een nieuwe Mobiliteitsnota, waarin ruim baan wordt gemaakt voor fiets, voetganger en openbaar vervoer. Voor het eerst is voetgangersbeleid onderdeel geworden van de nota.
…is de nieuwe Parkeervisie in werking getreden met onder meer een beter passend aantal parkeerplekken per woning en meer ruimte voor fietsparkeren. Daarnaast worden onder andere op de Jan van Houtkade, het Lakenpark en de Kaasmarkt parkeerplaatsen omgevormd tot parken.
…is het aantal laadpunten voor elektrische auto’s ongeveer verdubbeld. Het aantal laadmogelijkheden ligt in Leiden nu meer dan twee keer hoger dan de landelijke norm.
…is op veel locaties geïnvesteerd in een betere verkeersveiligheid, zoals de 5 Meilaan, de Kanaalweg, de Langegracht en de Boshuizerkade.
Autovrij: Auto’s mogen hier niet komen, ook niet voor laden en lossen, hoewel er altijd mogelijkheden moeten zijn voor bewoners die slecht te been zijn en natuurlijk voor hulpdiensten.
HOV-Net: Netwerk voor Hoogwaardig openbaar vervoer met nieuwe buslijnen tussen Leiden en Katwijk/Noordwijk.
Sleutelpas: Een nieuw te ontwikkelen meedoen-pas voor Leidenaars, die korting geeft op cultuur en sportactiviteiten, zodat iedereen kan meedoen.
Vervoersarmoede: Wanneer mensen door beperkte verplaatsingsmogelijkheden (door bijvoorbeeld gebrek aan geld of fysieke beperkingen) niet meer op een volwaardige manier aan het maatschappelijk leven kunnen deelnemen.